Vit eru opin fyri atfinningum, men vit virðismeta ikki um tónan, sum hann verður borið fram í.
Tað sigur uttanríkisráðharrin, Lars Løkke Rasmussen, í einum videobroti, sum hann deildi á X í nátt, nakrar tímar eftir vitjanina hjá amerikanska varaforsetanum, J.D. Vance í Grønlandi.
- Soleiðis tosar tú ikki við tínar nærmastu sameindu. - Eg meti framvegis Danmark og USA at vera tættir sameindar, sigur Løkke í videobrotinum.
Tá J.D. Tá Vance vitjaði amerikansku hernaðarstøðina Pituffik Space Base í gjár, sendi hann harðar atfinningar móti Danmark.
Í røðu á hernaðarstøðini segði hann, at støðin er "minni trygg enn hon var fyri 30-40 árum síðani, tí nakrir av okkara sameindu hava fylgt við".
- Okkara boðskapur til Danmarkar er sera einfaldur: Tit hava ikki gjørt eitt gott arbeiði fyri fólkið í Grønlandi, segði Vance.
Lars Løkke Rasmussen sigur í videobrotinum í nátt, at hann virðir, at USA hevur brúk fyri størri hernaðarligari nærveru í Grønlandi.
- Vit - Danmark og Grønland - eru sera opin fyri at umrøða hetta við tykkum við opnum sinni, sigur Løkke.
Í videobrotinum vísir uttanríkisráðharrin á verjuavtalu frá 1951 millum Danmark og USA, sum gevur USA breiðar karmar fyri nærveru í Grønlandi.
Avtalan merkir millum annað, at USA hevur rætt til fría atgongd í øllum Grønlandi.
- Vit kunnu gera nógv meira innan karmarnar av teimum avtalum, vit hava í dag, sigur Løkke.
Uttanríkisráðharrin vísir eisini til útsøgnina hjá Vance um, at bæði Danmark og USA hava gjørt ov lítið í Grønlandi.
- Fakta er, at vit øll hava heystað friðarvinningsbýtið. Vit virkaðu øll eftir teirri fatan, at Arktis var og skuldi vera eitt øki við lágum spenningi. Men tað er liðugt nú. Status quo er ikki ein møguleiki, sigur Løkke.
Fríggjakvøldið segði Mette Frederiksen (S), forsætisráðfrú, at amerikanski varaforsetin, J.D. Vance, á vitjanini í Grønlandi, vísti til Danmark á ein hátt, sum ikki er rættur.
Danmark er ein "góður og sterkur" sameindur, sum hevur staðið lið um lið við amerikanarum í "sera truplum støðum" í nógv ár, segði Mette Frederiksen.
/ritzau/
