Men hvat var tað, ið gjørdi teg til tann, tú vart?
Har kundu verið nevndir so mangir eginleikar, gávur og lyndabrøgð, men ovast mundi vera eitt einastandandi minni, ein trongd eftir kunnleika og ikki at gloyma tín uppvøkstur og uppaling í einum heimi, har falsloysi og rættlæti vórðu løgd í teg frá barnsbeini.
Tú manst hava lisið meiri enn tey flestu. Tú hevði altíð eina bók liggjandi hjá tær á náttborðinum. Og tað var ikki lættisoppalesnaður. Tú kendi allar klassikararnar, og dugdi at endurgeva úr teimum. Hesi orðini, Æviga eiga vit bara tað mista (”Evigt eies kun det tapte”), eru úr harmleikinum ”Brand” eftir Henrik Ibsen. Tit báðir, Brand og tú, mintu ikki sørt um hvør annan: Báðir vóru støðufastir hugsjónarmenn, sum sleptu ikki stavnhaldinum. Og ikki at gloyma allar teir stóru heimsrithøvundarnar; tú hevði lisið teir allar – og tú mintist tað, tú hevði lisið.
Síðan var tað tónleikurin. Eisini har vart tú ein einari. Ikki mundi vera nakað klassiskt verk, sum tú kendi ikki: symfoniir, operur, operettur og onnur stórverk eftir teir kendu tónasmiðirnar. Eisini har mintist tú og kendi alt aftur, tá ið tú hoyrdi hesi verkini.
Tú dugdi sera væl at siga frá, og tú dugdi at skemtast. Børn og abbabørn minnast mangar heimasmíðaðar søgur, ið tú so livandi segði teimum. Mangar eru røðurnar, ið tú hevur hildið: í Havnar Klubba, har tú vart elsti limur; í HB, har tú gjørdist heiðurslimur, og sum tú saman við øðrum hjálpti upp á føtur aftur, tá ið ringast stóð til sum hjá so nógvum øðrum, í brúðleypum og í mongum øðrum høpi. Einki gildi, har tú vart við, uttan eina væl skipaða røðu frá Hera Mohr.
Tú visti nógv, og tú vart ikki pírin, tá ið tað snúði seg um at lata øðrum burtur av tínum kunnleika, tí tú oysti út av tí, tú visti og hevði lært. Tú fórt til Danmarkar eftir kríggið at søkja tær útbúgving. Á Købmandshvile Højskole í Hørsholm namst tú tær kunnleika innan skrivstovu- og handilsyrkið. Hesin skúlin var grundaður á háskúlahugsjónina, men serliga ætlaður ungum býarmonnum . Tá ið tú vart liðugur á Købmandshvile, fórt tú inn til Keypmannahavnar at búgva og arbeiða, meðan tú fekst tær roknskaparútbúgving, ið eisini gjørdist hjartatátturin í tínum lívsyrki.
Eitt av tínum vísdómsorðum frá skúlatíðini á Købmandshvile ljóðar nakað soleiðis: ”Tann, ið sigrar á sær sjálvum, fær tann størsta sigurin”. Tað er eingin skomm at grípa í egnan barm at rætta eitt mistak, ein hevur gjørt, kanska heldur tvørturímóti. Treiskur stoltleiki er nógvar ferðir verri.
Tað gav at bíta, fyrstu ferð eg rendi meg í teg, tí einki bendi á, at vit báðir skuldu hava nakað samband við hvør annan stívliga 58 ár seinri. Tú vart ikki blíðorðaður tað heystkvøldið í 1966, tá ið tú í myrkri hevði staðið í stovuni og bíðað eftir, at Sigrún skuldi koma heim. Tú mundi óivað gruna, at hon var ikki einsamøll, men tað var ikki við í tínum ætlanum - tá. Eg fór sum flongdur hundur heim. Lagið var ikki av tí besta. Men hálvan tíma seinri ringdi tú og baðst um umbering.
Soleiðis vart tú: Beint upp í loft sum ein rakett, men næstan eins skjótur niðuraftur. Eftir ta hendingina var eingin kuril á tráðnum okkara millum, nú tú lætst eyguni aftur seinastu ferð við tínum kæru rundan um teg.
Tað var altíð áhugavert at hoyra teg greiða frá tínum upplivingum. Undir krígnum vart tú hjá Charles Mauritsen, ið syrgdi fyri, at bretski herurin fekk tað, honum tørvaði. Ella tá ið tú stóðst á Molanum í Havn og sást fyrstu bretsku hermenninar stíga í land í apríl 1940. Tit noyddust at flyta úr heiminum Yviri við Strond í 1942 niðan undir Pisuvarða, tí bretar skuldu brúka tað. Og annað mangt. Alt hetta sæst eisini í tínum endurminningum, sum tú lætst úr hondum 86 ára gamalur.
Tit gjørdust ikki bara verforeldur míni. Tit tóku móti mær sum tykkara egna soni. Átta ára gamalur misti eg pápan. Tíggju ár seinri hitti eg tykkum, Maritu og teg. Tað kendist, sum fekk eg bæði verforeldur og foreldur. So hjartaliga vælkomin, sum nakar kann vera.
Eg fari at enda hesi minningarorð við hesum ørindinum úr Hávamáli:
Doyr fæ,
Doyggja frændur,
Sjálvur eg doyggja man.
Eitt veit eg,
sum aldri doyr:
dómur um deyðan mann.
Minnini eru mong. Og góð. Tey bera vit við okkum. Røddin er tagnað. Pennin hevur tú lagt frá tær fyri seinastu ferð. Men æviga eiga vit bara tað mista.
Tøkk
(Ver)sonur tín.
